با استفاده از مواد ساده امروزی مانند ورقه ، چوب مهندسی شده و سنگ مهندسی شده ، آجر می تواند به عنوان یک ماده باستانی مثبت به نظر برسد. در واقع ، به دلیل اینکه شومینه ها و دودکش های آجری کمتری در حال ساخت است ، کار با آجر می تواند یک هنر از دست رفته به نظر برسد و تلاش برای نحوه برش آجر یا مته کاری در آن ممکن است ترسناک باشد. اما کار با آجر نباید سخت باشد. با قاطعیت و تنها با چند ابزار اساسی ، می توانید آجرهای نصب شده را با نتایج بی عیب و نقص برش دهید. در ادامه روش ها برش آجر را بیشتر بررسی خواهیم کرد. با آجر دوران همراه باشید.
انواع نحوه برش آجر
قسمت اول: چکش و اسکنه
در این قسمت، برش آجر به وسیله چکش و اسکنه را توضیح خواهیم داد. برای برش با این روش، در ابتدا باید توسط یک ماژیک ناحیه‌ای را که قصد برش آن را دارید مشخص کنید. این نکته را مد نظر داشته باشید که در حین خط کشی آجر را بچرخانید تا دور تا دور آجر (ناحیه برش) علامتگذاری گردد.
سپس اسکنه را با یک زاویه ۶۰ درجه روی ناحیه علامت گذاری شده بگذارید و زمانی که اسکنه مقداری وارد آجر شد، درحالی که اسکنه را چپ و راست می‌کنید با چکش روی آن ضربه بزنید. این کار را باید تا زمانی انجام دهید که شیاری با عمق ۰.۱۶ سانتیمتر روی آجر ایجاد گردد.
حال از محکم بودن جای آجر اطمینان حاصل کنید و بعد قلم سرپهن را درون شیار قرار داده و با چکش روی آن ضربه بزنید تا آجر نصف شود.
بعد از آنکه آجر را برش دادید، احتمالا آجر سطح ناهمواری خواهد داشت که شما می توانید با ابزار به راحتی آن را صاف کنید.
قسمت دوم: برش با اره دایره‌ای
همانند قسمت اول، با ماژیک ناحیه برش را علامت گذاری کرده و دوباره دور تا دور ناحیه برش در تمام قسمت‌های آجر باید علامت گذاری شود.
اکنون با رعایت تمام نکات ایمنی تیغه را به اره متصل کنید و از اتصال درست آن اطمینان پیدا کنید. سپس اره را روشن کرده و برشی به عمق ۱.۳ سانتیمتر روی آجر ایجاد کنید.
سپس اره را کنار بگذارید و آجر را روی سطحی قرار دهید که قسمت زائد آن خارج از سطح باشد. با دست غیر قالب خود آجر را نگهدارید و با دست قالب با چکش به آرامی به قسمت زائد آجر ضربه بزنید. در مرحله آخر، قسمت‌های ناهموار آجر را با ابزار صاف کنید.
طبقه بندی آجر ها بر اساس نحوه برش آجر
۱.تمام
آجر به ابعاد ۵.۵*۱۰*۲۱ سانتی متر ساخته می شود. نمای ۵.۵*۱۰ را کله نما و نمای ۵.۵*۲۱ را راسته نما می گویند. آجر در تمامی پیوند ها و همه جا مورد مصرف قرار می گیرد. در نقشه، یک آجر تمام را به صورت یک مستطیل نشان می دهند.
چون آجرهای امروزی از نظر ابعاد در حدود نصف آجر های خطایی که در اوایل قرن به ابعاد حدودی ۵*۲۵*۲۵ سانتی متر در سراسر ایران تولید و به مصرف می رسیدند هستند، به آجر های امروزی نیمه می گویند. به عبارتی اگر اجر تمام را به دو نیم تقسیم کنیم نیمه ای به دست می آید که ابعاد آن ۵.۵*۱۰*۱۰.۵ سانتی متر است. نیمه در پیوند ۱۰ سانتی متر مورد استفاده قرار می گیرد. در نقشه، نیمه را به صورت یک مربعی که قطر های آن رسم شده نشان می دهند.
۳.چارک
اگر آجر را از طول به دو نیمه مساوی قسمت کنیم به هر قسمت یک چارک می گویند.
۴.کلوک
اگر آجر را از طول به چهار قسمت مساوی تقسیم کنیم به هر قسمت یک کلوک می گویند. آجر کلوک به اندازه یک چهارم طول یک اجر تمامی، یعنی ۵.۵*۱۰*۵.۵ سانتی متر است. این آجر در پیوند کله راسته در دیوار ۳۲ سانتی متری و در پیوند های خاص است. در نقشه به شکل یک مستطیلی که در وسط آن یک نقطه باشد نشان داده می شود.
۵.سه قدی
سه چهارم طول آجر را یک سه قدی می خوانند و به ابعاد ۵.۵*۱۰*۱۵.۵ سانتی متر است. ( به اندازه یک کلوک از آجر کسر می شود.) از این آجر برای شروع نبش کار در دیوار ۲۱ و ۳۲ سانتی متری مورد استفاده قرار می گیرد و در نقشه ها به شکل یک مستطیلی که یکی از قطر هایش رسم شده باشد نشان می دهند.
۴.قلمدانی
اگر آجر را از عرض در جهت طول به دو نیمه مساوی تقسیم کنیم به هر نیمه یک قلمدانی یا گلدانی می گویند. ابعاد آن ۵.۵*۵*۲۱ سانتی متر است. از این آجر به عنوان رج بند در پیوند های خاص استفاده می شود.
۵.کلاغ پر
اگر از آجر منشوری که یک وجه آن یک عرض و وجه دیگر آن نصف طول آجر باشد جدا کنیم به باقی مانده کلاغ پر می گویند و به اندازه ذوزنقه (۶۰*۵.۵) * (۶۰*۲۱) سانتی متر است که البته بعد ۱۰.۵ سانتی متری میتواند نسبت به مصرف تغییر کند. از آجر کلاغ پر در پیوند های خاص استفاده می کنند.
۶.الماسی
اگر از آجر دو منشور مساوی و متساوی الساقین که هر وجه آنها نصف عرض آجر باشد به طور قرینه از عرض آجر جدا کنیم، آجر الماسی به دست می اید. مصرف تکه آجر در قسمت های درونی و پشت کار و نیز در مکان هایی که مصرف آجر درست مقدور نباشد و یا جزییات معماری و نما سازی ایجاب نماید مجاز است.
۷.لغازی یا دم کلاغی
در صورتی که یک چهارم آجر به صورت نصفه از سر نما و نصف از راسته نما حذف شود، بقیه آجر، آجر لغازی است. از این نوع آجر برای پیوند های خاص و هره آن کم به کار می رود.
۸.نیم لایی
اگر آجر تمامی به صورت طولی از ضخامت ۵.۵ سانتی متر نصف شود، آجر نیم لایی به دست می آید. ابعاد این آجر نیم لایی ۲.۷* ۱۰*۲۱ سانتی متر است. از این نوع آجر برای تراز کردن و چفت داخل آن استفاده می شود.
مصرف تکه آجر در قسمت های درونی و پشت کار و نیز در مکان هایی که مصرف آجر درست مقدور نباشد و یا جزئیات معماری و نماسازی ایجاب نماید مجاز است. آجر کله گوش در بناهای ایلامی که آجر های پیش بر کار می کردند دیده شده است.
دستگاه برش آجر
دستگاه های برش آجر انواع متعددی دارند که هر کدام با توجه به مدلی که دارد ویژگی های مختلفی را دارا می باشد که از صفحه برش آجر، اجر را برش می زند. به طور مثال به ویژگی های یک دستگاه برش آجر اشاره می کنیم:
- دارای نقاله جهت برش زوایای گوناگون
- دارای میز کمکی جهت قطعه کارهای بلند
- دارای پایه های جداشونده جهت جابه جایی اسان
- قابلیت نصب تیغه از۳۰ تا ۳۵ سانت
- دارای گونیای ثابت جانبی جهت برش گونیا
- قابل حمل بودن توسط دستگیره های لوله ای شکل
- مجهز به سینی گالوانیزه جهت جلوگیری از زنگ زدگی
- دارای الکترو موتور تک فاز و سه فاز سه اسب سه هزار دور
- امکان برش فارسی بری لچکی و شیار
- قابلیت نصب گیربکس دستی
نحوه شکستن آجر با دست
نحوه شکستن آجر با دست همانند برش آجر مرحله بندی دارد که در ادامه به مراحل آن اشاره می کنیم:
- برای شکستن آجر به روش سنتی، شما تنها نیاز به یک تیشه خواهید داشت. شما می بایستی ، بخش پایینی آجر را در دست چپ خود قرار دهید. (برای افراد چپ دست در دست راست) دقت کنید که بایستی لبه تیشه روی آجر قرار گرفته باشد. پس از آن با چند ضربه آجر به سادگی شکسته خواهد شد.
- برای شکست آجر به شکل عمودی، می بایستی آجر را به صورت کاملا افقی در دست گرفته و لبه تیشه را بر آجر عمود کنید.
- در صورتی که دسته تیشه نسبت به افق اندکی بالاتر باشد، بخش پایین شکستگی به طرف کف دست مایل خواهد شد.
- در حالتی که دسته تیشه از خط افقی نسبت به سطح طولی آجر اندکی پایین تر باشد، بخش پایین شکاف شکستگی به طرف انتهای آجر خواهد بود.
