کاربرد ملات نسوز در ساختمان و صنعت

ملات نسوز از سیمان، ماسه، خاک نسوز و اجزای اختصاصی اضافی مانند آلومینات کلسیم تشکیل شده اند. ملات خاک رس نسوز، نوعی از خاک های رس هستند که می توانند تا دمای 3000 درجه سانتیگراد را تحمل کنند. این خاک رس با ویژگی های منحصر به فرد مقاوم در برابر حرارت است. در این مقاله می خواهیم کاربرد ملات نسوز در ساختمان را بررسی کنیم. با آجر دوران همراه باشید.

ملات نسوز چیست؟

ملات نسوز ترکیبی از سیمان، ماسه، خاک نسوز و سایر مواد تخصصی مانند آلومینات کلسیم است. Fireclay مجموعه ای از خاک رس های مختلف است که می تواند در برابر حرارت تا 3000 درجه فارنهایت مقاومت کند. فقط این را به عنوان خاک رس در نظر بگیرید که خواص خاصی در برابر حرارت دارد. خاک نسوز در ساخت آجر  نسوز استفاده می شود و بخشی از دلایلی است که آجرهای نسوز می توانند چنین حرارت بالایی را تحمل کنند. استانداردهایی مانند ASTM C-199 وجود دارد که نشان می دهد که آیا ملات نسوز یا مقاوم در برابر حرارت بالا است یا خیر.

ملات نسوز در کجا باید استفاده شود؟

منطقی است که ملات نسوز باید در هر مکانی که در معرض دمای بسیار بالا قرار گیرد، استفاده شود. این یک عقل سلیم است و با این وجود ما بارها و بارها شاهد آسیب به قسمت‌های خاصی از مناطق حساس هستیم، زیرا از نوع ملات مناسب برای ساخت استفاده نشده است.
یکی از استانداردها هنگام ساخت مکان‌هایی با درجه حرارت بسیار بالا یا شومینه، کوره، فایرپلیس و … کاربرد ترکیبی از رس و سیمان نسوز آزمایش شده با بار متوسط است. چسب آلومینات کلسیم به صورت هیدرولیکی قابل تنظیم است تا این نیاز را برآورده کند.

از چه نوع ملات برای آجر نسوز استفاده می کنید؟

ملات آجر نسوز باید با توجه به نوع آجر نسوز انتخاب شود، ملات آجر نسوز ارائه شده توسط سازنده آجر نسوز را انتخاب کنید. ملات نسوز که از آجرهای نسوز بین اتصالات استفاده می کند محکم تر است.

سیمان آجر نسوز را می توان با ماسه یا مواد نسوز بالای 1770 درجه سانتیگراد (بوکسیت کلسینه شده، قطعات آجر آلومینیومی بالا) مخلوط کرد و به ملات نسوز یا بتن نسوز تبدیل کرد. برای پوشش کوره با دمای بالا استفاده می شود.

کاربرد ملات نسوز در صنعت

• ترمیم کوره های ذوب درضایع آهن فولاد وریخته گری
• محل تردد دستگاه های حمل مذاب تعمیر
• محل انبار کردن سرباره
• رمپ کوره های کک سازی
• کف سالن های ضایعی نظیر صنایع غذایی شیمیایی
• آهن و فولاد که در معرض خوردگی ضربه و سایش قرار دارند
• تعمیر اضطراری فونداسیون ماشین آلات

مزایای ملات نسوز

• دارای استحکام مکانیکی بالا
• ضد ضربه و ضد سایش
• تحمل دمای بالا در زمان سرد گرم شدن مکرر تا ۱۱۰۰ درجه

آماده سازی ملات نسوز

پیش از استفاده از ملات، لازم است آن را به مدت چند دقیقه با یک همزن مناسب مخلوط کرد، تا حدی که ملات به حالت خامه‌ای برسد. غلظت این ملات برای استفاده به روش ماله کشی فرموله شده است. در صورتی که استفاده به روش غوطه‌وری مد نظر باشد، لازم است مقدار  درصد آب به ترکیب آن افزوده شود و دوباره به هم زد. زمان مخلوط کردن ملات باید توجه کرد که میکسر و ظروف مورد استفاده به طور کامل تمیز و عاری از هر گونه آلودگی باشد. لازم به یادآوری است برای پیشگیری از تبخیر آب، درب ظرف مربوطه را بسته و کاملا آب بندی کرد.

همچنین در موارد خاص امکان دارد به ملات غلیظ تر یا رقیق‌تر یا ملاتی با آنالیز خاص (برای نمونه ملات فسفاتی، ملات آلومینایی، ملات سیلیسی و غیره) نیاز باشد.

نکاتی درباره ملات نسوز

شرایطی که ملات ها با آنها سر و کار دارند، سختی بیشتری دارند و در نتیجه به خواصی که با دقت تنظیم شده، نیاز دارند. این ملات باید کارپذیری و قابلیت ماله کشی داشته باشد.

در صورتی که به اتصال های قوی نیاز باشد، ملات نسوز باید به قدر کافی حرارت دیده تا پیوند سرامیکی قوی ایجاد شود، اما خاصیت نسوزی ملات باید به اندازه کافی بالا باشد تا در برابر ذوب یا جاری شدن از درزها در دماهای بالا مقاومت کند.

انتخاب ملات نسوز به چه صورتی است ؟

شرایطی که ملات ها با آنها سروکار دارند اغلب بسیار سخت بوده و در نتیجه به خواصی که با دقت تنظیم شده باشند نیاز است. از نظر اقتصادی و نصب آسان تر آجرچینی، یک ملات بایستی کارپذیری، قابلیت ماله کشی و خواص کاری خوبی داشته باشد .  یک ملات نسوز با کارایی مناسب و حفظ آب عالی در محدوده ای از غلظت میتواند برای اتصالات بنایی و تخته ماله ای مانند پوشش سطحی دیوارها یا برای وصله و تعمیر استفاده گردد.

در صورتیکه به اتصال های قوی نیاز است، ملات نسوز باید به قدر کافی حرارت ببیند تا پیوند سرامیکی قوی ایجاد کند. اما خاصیت دیرگدازی ملات باید به اندازه کافی بالا باشد تا در برابر ذوب یا جاری شدن از درزها در دماهای بالا مقاومت کند.

مواد نسوز استفاده شده در ملات فراورده های نسوز کاف در ساخت بسیاری از کوره ها و سایر موارد کاربرد دارد و میتوان برای چیدمان آجرها، لایه خنثی بین هر نوع آجر، جلوگیری از هجوم سرباره و خورندگی و ….. کاربرد دارد.

سیمان نسوز

سیمان نسوز نوعی سیمان است که در برابر گرما و آتش مقاومت بالایی دارد. ماده‌ای است که روی سطح اجسام جامد اعمال می‌شود تا آنها را محکم به هم بچسباند یا به عبارت دقیق‌تر، ماده پودری است که پس از مخلوط شدن با آب، به حالت نرم و خمیری درآمده  و برای چسباندن سنگ‌ها، آجرها، بلوک‌ها و غیره در ساخت‌وساز استفاده می‌شود.

خاک نسوز

خاک نسوز اصطلاحی‌ست که برای برخی از خاکهای دیرگداز به کار می‌رود. این خاکها معمولاً در ساخت آجرهای نسوز کاربرد دارند. این نوع خاک‌ها بدون ترک برداشتن و زجاجی شدن در برابر آتش مقاومت می‌کنند و برای ساخت آجرهای نسوز بیشتر استفاده می‌شود.

تفاوت سیمان نسوز با ملات نسوز

بزرگترین تفاوت خاک و سیمان نسوز با ملات نسوز  این است که از ملات نسوز برای آجر صنعتی نسوز (مخلوط با آب یا مایعات دیگر) استفاده می شود.  ملات نسوز هیدرولیکی ترکیبی از سیمان و سنگدانه های خاص است و به ملات ویژگی های حرارتی و دمایی  منحصر به فردی برای استفاده در دمای بالا مانند دودکش ها، کوره ها، کباب پزها و … می دهد.

مشخصات و کاربرد سیمان نسوز

1. آجر نسوز و نسوز شبیه به هم هستند، اما چون سیمان نسوز متخلخل نمی شود، منقبض می شود و نقطه نرمی آن کمتر از آجر نسوز است.
2. سیمان نسوز بهتر از اثر بایندر دمای پایین است، شدت فشار دمای ثابت بالاتر است.
3. فرآیند تولید ساده است و فرآیند پیچیده ساخت آجر حذف می شود.

نکات کاربردی ملات نسوز

به طور کلی حداکثر ضخامت ملات نسوز در کوره مرغوب 6 میلی متر است.

• اگر ضخامت ملات بیشتر از 6 میلی متر باشد، منقبض شده و بین آجرها فاصله ایجاد می کند و در نهایت به آجر اجازه حرکت می دهد.
• ضخامت ملات بیشتر از 6 میلی متر برای مکان هایی دور از صفحه داغ مجاز است.
• ملات نسوز باید فقط برای استحکام و پایدار ماندن سازه آجری استفاده شود. نباید روی صورت داغ در معرض دید قرار گیرد.
• ملات نسوز برای پر کردن سوراخ ها یا فضاهای بزرگ یا شکاف بین آجرهای نسوز قابل استفاده نیست.
• برای تعیین تعداد روزهای بین پایان ساخت و ساز و قرار گرفتن ملات در معرض دمای بالا از توصیه کد مربوطه استفاده کنید.