آجرهای نسوز در انواع مختلفی ساخته می‌شوند که ویژگی‌های هر یک از گونه‌های مختلف آنها سبب می‌شود تا از آن در زمینه‌های مشخصی استفاده شود. انواع مختلف آجرهای نسوز که در جهت طراحی نمای داخلی و خارجی خانه‌ها به کار می‌روند، وجود دارند که از جمله‌ی آنها می‌توان به آجر نسوز شاموتی اشاره کرد. پرسش قطعی می‌تواند این باشد که آجر نما نسوز شاموتی چیست؟ و یا اینکه کاربرد اصلی آجر نما نسوز شاموتی چیست؟ و سوال دیگر این که ماده‌ی اصلی مورد استفاده برای تولید آجر نما نسوز شاموتی چیست؟ و سوالات دیگری از این قسم که در این متن، به یافتن پاسخ تمامی آنها پرداخته می‌شود با آجر دوران همراه باشید.
منظور از شاموت چیست؟
شاموت در لغت به معنی خرده آجر است. این ترکیب دیرگداز عمدتا از دو اکسید اصلی آلومینا و سیلیس تشکیل شده است. معمولا مقدار آلومینا بین ۱۰ تا ۴۵ درصد وزنی است که درصد آن نقش مهمی در تعیین خواص شاموت دارد. بدیهی است که هر چه درصد آلومینا بیشتر شود، دیرگدازی هم افزایش می‌یابد.
بخش بزرگی از مواد مصرفی دیرگدازهای شاموتی را خاک‌های رسی مانند کائولن (۲H2O.Al2O3.2SiO2) و بالک‌لی تشکیل می‌دهند. خاک رس به دلیل خاصیت پلاستیسیته، استحکام خشک و پخت بالا، علاوه بر بهبود شکل‌پذیری باعث افزایش استحکام قطعه پس از شکل‌دهی می‌شود.
گرچه بهره‌مندی از استحکام خشک بالا در خاک رس هم خالی از اشکال نیست! وجود این خاصیت باعث ایجاد تغییرات ابعادی زیادی می‌شود که برای کاهش این اثر، ابتدا خاک رس در کوره پخته می‌شود. شاموت خارج شده از کوره دوار خرد شده و توسط الک دانه‌بندی می‌شود.
آجر شاموتی چیست؟
ریشه کلمه شاموت به کشور آلمان مربوط می‌شود. منظور از شاموت بخشی از مواد اولیه همچون خاک رس و خاک نسوز است که از قبل آماده و پخته شده‌اند و باید با مواد خام مخلوط بشوند.
آجر ال شاموتی را باید جزو مصالح ساختمانی بدانیم که در رنگ و سایز بسیار متنوع است و با رنج قیمتی مناسبی که دارا است، قادر است مشتری‌های زیادی را به سمت خودش جذب کند.
از انواع آجر شاموتی در ساخت نمای داخلی و خارجی ساختمان، ساخت شومینه، استفاده در صنایع مهمی همچون صنعت ذوب‌آهن، ریخته‌گری و ذوب فلزات بهره گرفته می‌شود. لازم به ذکر است که اجر شاموتی قابلیت مقاومت در برابر حرارت را هم دارد.
اجر شاموتی درواقع یک نوع آجر نسوز محسوب می‌شود. امروزه استفاده از آجرهای نسوز بسیار رایج شده است و از آنجایی‌که آجر شاموتی در بین آجرهای نسوز از تنوع بسیار زیادی برخوردار است می‌تواند گزینه مناسبی برای استفاده نصابان و طراحان داخلی باشد.
انواع آجر شاموتی از ترکیب‌شدن چند عنصر و ماده اصلی همچون ۷۰ درصد سیلیسیم و چیزی بین ۳۰ درصد اکسید آلومینیوم و بهره‌گیری از عناصر دیگری مانند پتاسیم و کلسیم تولید شده و به بازار عرضه می‌شوند.
کاربرد اجر شاموتی به‌عنوان یک آجر نسوز عاملی شده است تا این محصول فروش نسبتاً خوبی را تجربه کند. تحمل دما برای اجر شاموتی نسبت به خاک و موادی که در آن استفاده شده است دارد. انواع اجر شاموتی به طور میانگین قادر به تحمل دمای بین ۱۱۰۰ تا ۱۵۰۰ درجه را دارند.
شاید از آجر شاموتی به‌عنوان یک آجر نسوز نام برده بشود اما بیایید این احتمال را هم بدهیم که شاید دمای آتش از دمای تعیین شده برای اجر شاموتی فراتر برود. البته برای این مسئله هم راه‌حل‌هایی وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
نحوه تولید آجر شاموتی
پایه و اساس آجر شاموتی با خاک رس نهادینه شده است. برای تهیه و پخت آجر نسوزی مانند اجر شاموتی باید بخشی از خاک رس از قبل پخته شده و آماده باشد. پخت خاک رس باید در دمای ۱۵۰۰ درجه‌ای صورت بگیرد که نیازمند کوره‌های مخصوص است.
به‌طورکلی برای ساخت آجر نسوز باید از مواد اولیه باکیفیت استفاده کرد که مقاومت بالایی را از خودشان در برابر عوامل محیطی نشان بدهند.
شاموت محصولی است که به شکل خرد و دانه‌ای از قبل آماده شده و پس از تهیه آن باید به سراغ پخت آجر بروید. شاموتی که خریداری کردید باید با مقدار مشخصی از آب‌وخاک رس مخلوط شود تا ترکیب اولیه ما آماده بشود.
بعد از این که ترکیبمان آماده شد باید به آن شکل بدهیم و سپس مدت‌زمان کوتاهی به آجرهای شکل داده شده استراحت بدهیم. بعد از خشک‌شدن باید سراغ مرحله آخر تولید آجر شاموتی برویم یعنی پخت در کوره‌های آجرپزی. رایج‌ترین روش پخت انواع آجر شاموتی استفاده از کوره‌های تونلی و قائم است.
شاید برایتان این سؤال پیش بیاید که چرا باید بخشی از خاک رس از قبل پخته بشود؟ خاک رس خام اگر در جریان ساخت اجر شاموتی به کار برود می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل شکستگی و ترک‌خوردگی بشود. برای همین خاک رس قبل از استفاده در فرایند تهیه اجر شاموتی، پخته می‌شود.
کاربردهای آجر شاموتی
- کوره های بلند ذوب آهن و دستگاه دمش آن
- ریخته‌گری فولاد
- کوره‌های ساخت آلیاژهای غیر آهنی
- کوره‌های کک‌پزی و گازسوز
- صنعت شیشه ؛ مانند بلوک‌های کف تانک قلع در روش فلوت
در هنگام خرید آجر شاموتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
- تقسیم بندی آجرهای شاموتی بر اساس شکل، رنگ (کرم کم رنگ تا قهوه‌ای کم رنگ)، ابعاد، کاربرد و خواص آنها می‌تواند متفاوت باشد.
- آجر نسوز شاموتی عموما وزنی در حدود ۵/۳ کیلوگرم و تحمل دمایی آن نیز حدود ۱۲۶۰ درجه است که دهانه‌های آن ۵۰ (۱۰ عدد دهانه)، ۷۰ (۱۲ عدد دهانه) و ۹۰ (۱۶ عدد دهانه) سانتی‌متر است.
- پرکاربردترین آجرهای شاموتی شامل آجرهای پردیوتی و سوپر دیوتی هستند. آجرهای سوپر دیوتی مقاومت بالاتری در هنگام تغییرات سریع دمایی دارند و در دمای متوسط بهتر کار می‌کنند و از نظر اقتصادی به صرفه‌تر هستند.
ویژگی های انواع آجر شاموتی
- آجرنما شاموتی با رنگ نخودی مایل به قهوه ای در طیفی از تیره به روشن در کد رنگهای متنوعی تولید می شود.
- آجر نسوز شاموتی وزنی در حدود ۵/۳ کیلوگرم دارد.
- این نمونه آجر نسوز تا دمای حدود ۱۲۶۰ درجه سانتیگراد مقاومت حرارتی دارد.
- ابعاد آجر نسوز شاموتی 7X31 CM میباشد.
آجر نسوز شاموتی و مزایای استفاده از آن
با توجه به اینکه آجر نسوز کرکره ایی شاموتی نوعی آجر نسوز است بنابراین مقاومت دمایی بالایی دارد و از کانی‌های معدنی و پوکه‌هایی با مقاومت بالا ساخته می‌شود. مواد تشکیل دهنده آجر نسوز از جمله آجر نسوز شاموتی باید خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خود را در برابر عوامل محیطی و درجه حرارت‌های بالا حفظ کند.
مزیت‌های استفاده از آجر نسوز شاموتی می‌تواند شامل: مقاومت بالا، تنوع رنگ، سازگاری با محیط زیست، عایق بودن در برابر سرما و گرما و همچنین تنوع سایز زیاد باشد.
نکات لازم برای خرید آجر
آجر نسوز شاموتی برای ساخت کوره های صنعتی گرفته تا دکوراسیون داخلی کاربرد دارد. به همین دلیل برای رفع نیازهای مختلف در کاربرد این نمونه آجر و پاسخگویی به طیف وسیع سلایق مصرف کنندگان، آجر شاموتی در انواع مختلفی تولید می گردد.
و مهمترین نکته! خرید آجر از کارخانه های تولید آجر نسوز معتبر و بنام کشور می باشد. با خرید آجر از مراکز معتبر تولید آجر، علاوه بر تضمین کیفیت آجر، قیمت آجر مطابق با نرخ اتحادیه و بدون واسطه مناسب تر خواهد بود.
