آجر نما سنتی یکی از انواع آجر است که علاوه بر بازسازی سازه های قدیمی ، در نمای داخلی و خارجی ساختمان های جدید، کف سازی ، سفت کاری و همچنین در ساخت مکان های مذهبی مورد استفاده قرار می گیرد. می توان گفت یکی از معروف ترین بناهای قدیمی ساخته شده با آجر نما سنتی سی و سه پل اصفهان می باشد.
همچنین از این نوع آجر در ساخت خانه های تاریخی بسیاری همچون خانه داروغه در مشهد و خانه تیزنو در دزفول نیز استفاده شده است. برای آشنایی بیشتر با کاربرد آجر نما سنتی با آجر دوران همراه باشید.
نمای آجری سنتی با استفاده از آجر های سنتی مرغوب
آجرهای سنتی برای ایجاد نماهای سنتی به کار برده می شوند و تفاوت آن با آجر نما های قدیم در این است که آجر نماهای امروزه کیفیت مناسب تر و خواص مطلوب تری دارند . به وسیله ی آجر نماهای سنتی ، یک معمار می تواند نماهای زیبا و جذابی را خلق نماید .
ارتقاء خواص این آجر ها و بالا رفتن کیفیتشان به دلیل استفاده از تکنولوژی روز پخت در تولید آن ها و کوره های مجهز و استفاده مواد اولیه مرغوب و …. می باشد . در تولید انواع آجر نماهای سنتی نوع مواد اولیه مصرفی ، مدت زمان پخت ، شکل آجر ، رنگ آجر می تواند متفاوت باشد و در نهایت نیز بر روی قیمت تمام شده آن تاثیر می گذارد . به کار بردن این آجر ها در ساخت نماهای ساختمان موجب به کارگیری ترکیبی از طرح های سنتی و تکنولوژی روز می شود .
طراحی نما آجری سنتی با انواع آجر
آجر نما ها دارای انواع بسیار متنوعی می باشند و در نتیجه جای نگرانی برای افرادی که قصد طراحی نمای آجری سنتی را دارند وجود ندارد . با توجه به تنوع این محصولات می توان برای طراحی نماهای منحصر به فرد از آن ها استفاده کرد . این آجر ها در جنس های مختلف و با تکنولوژی های متفاوت ساخته می شوند و به همین دلیل نیز دارای خواص و کارایی متفاوتی می باشند با این وجود از تنوع ظاهری بسیار خوبی برخوردار می باشند که از جمله آن ها می توان به آجر سنتی زرد رنگ ، قرمز ، آجرهای خشتی ساده ، آجرهای با انواع طرح های سنتی همچون ستاره ای ، گره ای ، فروهر ، آجرهای لاله ، آجرهای مشبک و آجرهای رنگی سنتی لعابدار اشاره کرد که در طراحی نمای آجری سنتی به کار برده می شوند .
آجرهای سنتی بر خلاف تصور بسیاری از افراد ،دارای تنوع بسیاری می باشند و در صورتی که تمایل به طراحی نماهای آجری باشید لازم است تا با انواع آجر ها و ویژگی هرکدام آشنایی داشته باشید تا انتخاب معقولانه و درستی انجام دهید .
نمای آجری سنتی در معماری داخلی
استفاده از آجر سنتی در معماری داخلی از اصلی ترین کاربردهای آن ها می باشد . در تزئین داخلی بسیاری از نماها از این نوع آجر نماها استفاده می شود و بسیار مناسب برای طراحی فضاهای گرم و صمیمی می باشند . آجر نمای سنتی قابلیت این که به صورت ترکیب با مصالح ساختمانی سنتی همچون آجر های کف ، به کار برده شوند را دارند و در این صورت موجب می شوند یک معماری منحصر به فرد و به یاد ماندنی خلق شود .
از موارد کاربرد آن ها طراحی داخلی و تزئین رستوران ها ، بناهای مسکونی و تمامی ساختمان هایی که صاحبان آن علاقه به معماری کلاسیک دارند ، می باشد .
طراحی نمای آجری سنتی برای کدام ساختمان ها مناسب می باشد ؟
معماری رستوران های سنتی ، خانه های ویلایی ، مساجد و اماکن مذهبی ، بازسازی ساختمان های تاریخی ، ساختمان های مسکونی ، طراحی فضاهای باز و حیاط ها ، برخی ادارات و ….. از جمله مکان هایی می باشند که از نمای آجری سنتی در آن ها استفاده می شود . با خلاقیت و همچنین به کار بردن مصالح دیگر در کنار این آجر ها معمار می تواند نمایی زیبا و منحصر به فرد را خلق نماید .
در بسیاری از معماری هایی که نمای آجری سنتی در آن ها به کار برده شده است برای زیباتر شدن ساختمان و نما ، سنگ ها و کاشی ها و حوض های آب در داخل حیاط استفاده می شود .
تولید آجرنما سنتی
آجر نما سنتی به صورت دستی و با خاک رس ساخته می شوند. بدین صورت که پس مخلوط نمودن خاک رس با آب و تهیه گل، قالب زنی انجام شده و با دست فشرده می شود. در ادامه پس از خشک شدن خشت ها آنها را در حرارت بالای کوره می پزند. این نوع اجر می توان بر اساس کاربرد به دسته های مختلفی همچون آجر سنتی کف ، آجرنما سنتی و همین طور اجر سنتی استفاده شده در ساخت دیوار تقسیم بندی نمود.
انواع آجر سنتی در نمای ساختمان
استفاده از نمای آجری سنتی در ساختمان های مدرن موجب تلفیق دو طرح سنتی و مدرن شده و علاوه بر زیبایی موجب ایجاد فضایی گرم می گردد. دسته بندی آجر نما سنتی بر اساس روش ساخت و همچنین شکل ظاهری به پنج دسته آجر لعابدار ، رستیک ، آنتیک ، قزاقی و سه سانتی تقسیم می شود که در ادامه به معرفی هر یک از آنها پرداخته شده است.
آجر نما سنتی لعابدار
نوع بعدی آجرنما سنتی که به آن آجر لعابی یا آجر لعابدار گفته می شود نوعی آجر نما سنتی است که همین طور که از نام آن بر می آید روی آن یک لایه لعاب اجرا شده است. لعاب کار شده بر روی آن علاوه بر دو چندان نمودن زیبایی این نوع آجر ، موجب عدم نفوذ آب به درون آن و مقاومت در برابر سرما و گرما می گردد. علاوه بر این سبب افزایش مقاومت در برابر هوازدگی و در نتیجه افزایش مقاومت و عمر مفید آن می شود. برای ساخت این نوع آجر پس از پخت به روش سنتی بر روی آن لعاب زده می شود و در نهایت آجر لعاب زده شده را در کوره می پزند.
استفاده از این نوع آجر که دارای رنگ های خیره کننده ای می باشد از دیرباز در ایران رایج بوده است. رنگ غالب این نوع آجرنما سنتی فیروزه ای و لاجوردی می باشد اما در رنگ های دیگری همچون سبز ، زرد ، قهوه ای و کرم نیز تولید می شوند. برای ایجاد رنگ های مختلف لعاب از اکسید فلزاتی همچون قلع، سرب، آهن، کبالت، کروم و مس استفاده می شود. علاوه بر این رنگ لعاب وابسته به مقدار اکسیژن و همین طور میزان حرارت نیز می باشد. آجر نما سنتی لعابدار در نمای مساجد و رستوران های سنتی ، بازسازی بناهای قدیمی ، آجرکاری سنتی ، سر در منازل و … مورد استفاده قرار می گیرد.
آجر نما سنتی رستیک
آجر رستیک یا روستیک که نام آن بر گرفته از واژه روستایی است، برخلاف بسیاری از انواع آجرها که دارای سطحی صیقلی می باشند، سطحی خشن و طبیعی دارد و از این رو باعث طبیعی تر شدن فضا شده و حال و هوایی نوستالژیک به آن می بخشد. از این نوع آجر نما سنتی می توان هم در دیوار داخلی و هم در نمای بیرونی ساختمان استفاده نمود. آجر رستیک دارای ابعاد مختلف و همچنین رنگ های متنوعی همچون قرمز ، گلبهی ، مشکی ، کرم ، زرد ، نارنجی و … می باشد که می توان به تنهایی یا در کنار هم از آنها استفاده نمود و زیبایی خاصی به ساختمان بخشید. علاوه بر تنوع رنگی و ابعادی ، از دیگر مزایای آن می توان به مقاومت در برابر حرارت ، ضد شوره و همچنین ضد رطوبت بودن آن اشاره نمود.
آجر نما آنتیک
آجر آنتیک دارای خلل و فرج بر روی سطح خود بوده و در واقع سطح آن صاف و صیقلی نمی باشد. این نوع آجر نوعی الگوبرداری از آجرهای طبیعی قدیمی است و قابل استفاده در نمای بیرونی و دیوار داخلی ساختمان همچون فضای بین کابینت ها و دیوار پشت تلویزیون می باشد. آجرهای آنتیک در طرح ها و رنگ های متنوعی تولید می شوند. همچنین از مقاومت بالایی در برابر تابش نور خورشید برخوردار بوده و وزن آن نیز کم است. علاوه بر این آجرهای آنتیک عایق حرارتی خوبی نیز می باشند که این امر موجب کاهش مصرف انرژی و هدر رفت آن می گردد.
آجر نما قزاقی
آجر نما قزاقی یکی از پرطرفدارترین انواع مصالح در آجرکاری سنتی نمای ساختمان است که هم به منظور مرمت و بازسازی نماهای سنتی قدیمی و هم در نمای ساختمان های جدید مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع آجر به صورت طرح دار و گرد در رنگ های مختلفی همچون زرد ، گلبهی ، ابلق ، قرمز اخرائی ، آتشی ، حنایی ، پوست پیازی و … تولید می شود. رنگ این نوع آجر رابطه مستقیمی با درجه حرارت کوره دارد. آجر قزاقی که نوعی آجر نما سنتی است دارای مراحل ساختی مشابه با آجرهای سنتی می باشد.
آجرهای قزاقی استحکام بالایی در برابر هوازدگی و شکنندگی داشته و دارای رنگ ثابتی نیز می باشند. به دلیل ثابت بودن رنگ آجر قزاقی سنتی ، نگهداری آن آسان و ارزان است. علاوه بر موارد ذکر شده این نوع آجر به دلیل عایق سرما و گرما بودن موجب کاهش هزینه های مصرف انرژی نیز می گردد. یکی از معایب آجر شوره زدن آن می باشد، اما آجرهای قزاقی جزو دسته آجرهای با کمترین مقدار شوره می باشند.
آجر نما سنتی سه سانتی
این نوع آجر که از قدیمی ترین انواع آجر نما محسوب می شوند با رنگ های متنوع قرمز ، زرد ، سفید ، لیمویی ، پوست پیازی و … و همچنین طرح های دندانه موشی ، لب گرد و لب قاشقی تولید می شوند. نمونه های اولیه این آجر نما سنتی در عرض سه سانتی متر و با ابعاد ۴×۲۰ ساخته می شدند. امروزه این آجرها در عرض های دیگری همچون ۳/۵ و ۴ سانتی متر نیز تولید می شوند، اما همچنان نام آجر سه سانتی بر روی آنها نهاده می شود.
قیمت آجر سنتی نما
قیمت آجر نما سنتی به عواملی همچون نوع، ضخامت ، کیفیت ، برند و … وابسته است. همچنین بر اساس نوع کاربرد در کف سازی ، نما و یا دیوار چینی قیمت آنها متفاوت می باشد. به طور مثال قیمت آجر قزاقی استفاده شده در کف سازی خود وابسته به طرح، ابعاد ، ضخامت ، رنگ و … است.
